Künye
Firma: Platz
Ölçek: 1/144
Kit #: FC-5 2400
Parçalar: 59 adet plastik enjeksiyon
Resin: yok
PE: yok
F-4E, biz modelciler için, Türk Hava Kuvvetleri’nde uçmuş jetler arasında, F-100’den sonra belki de en popüler olan uçak tipi. Türk Hava Kuvvetleri’nde neredeyse 50 sene hizmet veren bu uçağın çeşitli ölçeklerde birçok modeli mevcut, ne var ki 1/144 ölçekte F-4E modeli yapmak isterseniz, Platz firmasının kiti bu ölçekte en kaliteli olanı.
Üç bölümden oluşan bu değerlendirmede öncelikle modelin kendisi hakkındaki görüşlerimizi, ikinci bölümde YF-4E seçeneğinin yapılmasını, üçüncü bölümde de aynı kutudan çıkan ikinci kiti kullanarak da Hobbytime Model Kits firmasının ürünü yine 1/144 ölçek F-4E modeli ile beraber eş zamanlı olarak Türk Hava Kuvvetleri F-4E 2020 yapılmasını paylaşacağız.
2006 senesinde F Toys firması tarafından ilk kalıbı üretilen bu kit, ertesi sene Platz tarafından yeni çıkartmalar ile kutulanarak günümüze kadar gelmiş. Bizim elimizdeki örnek de 2017 senesinde Amerikan Hava Kuvvetleri çıkartmaları ile piyasaya sürülmüş.
F Toys genellikle birbirine geçmeli ve boyanmış parçaları olan modeller üretiyor. Bir dereceye kadar bunlara oyuncak diyebiliriz. Bununla beraber bundan 10 yıl önce 1/144 ölçekte F-4E , RF-4E, F-105D , F-106A , A-26C, A-4, F-104G gibi uçakların içe detay ve çok parçalı modellerini üretmiş. Bu modeller bir kutuda ikişer tane olmak üzere ve yeni çıkartmalar ile artık Platz markası altında satılıyor. Platz aynı zamanda farklı markaların distribütörü olduğu için sitesinde bu ürünleri çabucak bulmak kolay değil, bu sayfada bahsi geçen ürünlerin çoğunu görebilirsiniz.
Bu kitlerin hepsi içe detay, parça sayısı 50 civarında ve Revell’in yeni nesil 1/144 ölçek serisi kalitesinde. Her kutudan iki kit çıktığını bir daha vurgulayalım.
59 parçadan oluşan kit, birbirinden ayrı paketlenmiş 3 ağaç grubundan oluşuyor, buna ek olarak kanopi de ayrıca paketlenmiş. Parçalar arasında slotlu ve slotsuz yatay stabilizeler mevcut. Yapım kılavuzu renkli ve her iki kite de yetecek kadar çıkartma tek bir tabakada verilmiş. Herhangi bir resin ya da PE parça yok.
Yatay stabilizelerin önünde bulunan, arasından hava geçen ve birçok bağlantı noktası ile hücum kenarına tutturulmuş olan kısmın adı slot. Slot, düşük hızlarda kontrolü sağlamak için kanat ya da yatay stabilize yüzeylerinde, hücum kenarı tarafında bulunan yarıklara deniyor. Büyük boyutlu örneğini PZL-104 uçaklarının kanatlarının hücum kenarında görebileceğiniz slotlar, F-4E uçaklarında yatay stabilizenin hücum kenarında mevcuttur. Slotlu yatay stabilizeler F-4E uçaklarında 1972 senesinden itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Türk Hava Kuvvetleri’nde uçmuş bütün F-4E modellerinin yatay stabilizeleri de slotludur. Bu kitte de slotlu yatay stabilizeler mevcut.
Kutu
Kitin kutusu, yandan açılan bir tasarıma sahip. Kutu üzerinde, USAF 34. TFS’a ait 70-0269 seri numaralı F-4E’nin bir çizimi mevcut. Bunun haricinde kitte iki tane daha boyama ve çıkartma seçeneği verilmiş.
Kutunun arkasında ise her üç boyama seçeneği yine çizimle gösterilmiş. Bu seçenekleri daha sonra inceleyeceğiz. Kutunun yanlarında firma bilgileri, barkod, iki ana boyama paterninin çizimleri ve kitin boyutları hakkında bilgi verilmiş.
Yapım Kılavuzu
Kılavuz, A4 sayfası boyutlarında, arkalı önlü olarak kuşe kağıda renkli basılmış. Ortadan katlandığı için dört adet A5 sayfası şeklinde takip ediliyor. İlk sayfada parçaların dizilimi ve kokpitin birleştirilme adımları mevcut. Platz kılavuzda, slotlu yatay stabilizeleri ve F-15 tipi 610 galonluk merkezi harici yakıt tankını kullanılmayan parça olarak işaretlemiş. Neden diye sorarsanız, slotlu yatay stabilizeler kitin başka F-4 versiyonları için, 610 galonluk tank da kitin verilen çıkartmaları döneminde henüz kullanılmaya başlanmadığından kılavuzda böyle işaretlenmiş.
İkinci sayfa gövde birleşimini ve dördüncü sayfa da diğer küçük parçaların birleşimini gösteriyor. Üçüncü ve dördüncü sayfaların büyük bölümünü ise renkli boyama planı kaplamış.
Yapım kılavuzunda boyama şeması için GSI Creos ve Model Master serisinin renkleri verilmiş. Ayrıca her rengin Federal Standard kodları da mevcut.
Boyama Paternleri / Çıkartmalar
Kitte 3 adet boyama paterni verilmiş. Her üçü de Amerikan Hava Kuvvetleri (USAF) envanterinde görev yapmış uçaklara ait. İlk ikisi önleme filolarında uçan (SEA /South East Asia) Güney Doğu Asya boyama paternine sahip (FS 34079, FS 34102, FS 30219 ve FS 36622) uçaklar; bunlar:
F-4E-34-MC (67-0269), 388. TFW, 469. Taktik Avcı Filosu Korat Hava Üssü, Tayland
Kılavuzda uçak numarası olarak 70-0269 verilmiş ama doğrusu 67-0269 olmalı.
Kılavuz, bu boyama paterni ve işaretlerin, uçağın 1970 senesindeki halini betimlediğini yazıyor. Güneydoğu Asya’da uçan tüm F-4E uçaklarının top yuvaları Midas IV programı ile 1971 ve 1972 senelerinde uzatıldı, bundan dolayı 1970 senesinde bu uçağın top yuvası kısaydı.
Kit kanatlarında slat mevcut değil, nitekim slatlar, 1972 senesinde itibaren Blok 48 uçaklarına üretim hattında, sahadaki F-4E uçaklarına ise 1973 senesinin sonlarında eklendi.
Boyama kılavuzunda formation light panel mevcut değil, gövdede sarı renkte ve çizgi halindeki ışıklandırma (formation light panel) modifikasyonu, Blok 45 uçaklarına üretim hattında, daha eski uçaklara ise sahada 1971-1974 seneleri arasında uygulandı.
Kit yatay stabilizelerinde güçlendirici eklemeler mevcut değil, zira bu eklemeler de 1973 senesinde uygulanmaya başlandı.
Platz kitindeki top yuvasının uzun olduğunu ve diğer bilgileri göz önünde bulundurduğumuzda, 67-0269 seri numaralı uçağın daha ziyade 1971-1972 senelerindeki halini betimlediğini kabul etmeliyiz. Yine de yapısalda, çok küçük bazı düzeltmeler yapmak gerekiyor.
- Dikey stabilizenin firar kenarında dümenin üstünde bulunan AN/APS-107 radar ikaz alıcısının damla şeklindeki yuvası kitte çok dar ve küçük verilmiş.
- Burun altında bulunan UHF anteni boyama kılavuzunda belirtilmiş ama kitte eksik.
- Kanat uçlarında APR-36/37 radar ikaz alıcısı antenlerinin bulunduğu şişkin silindir şekillerinin silinmesi gerekiyor zira bu teçhizat daha sonraki dönemlerde uçaklara eklendi.
- Uçağın sırtındaki TACAN anteni çok uzun ama yeri doğru.
- Uçağın sırtında kokpit arkasındaki SST-181 anteni eksik.
Bu uçak ile ilgili iki küçük not;
Gövdenin sol tarafında kalp şeklinde bir boyama olması ve içinde T.D.’s Teeloc yazmasının sebebi, teeloc kelimesinin Tayland lisanında kız arkadaş anlamına gelmesinden dolayıdır. Kanopi sol taraf üzerinde de Maj. T.D. Smith / Maj. Larry Johnson yazmakta.
Fırlatma koltuğu ikaz üçgenlerinin çerçevesi beyaz olmalı ama çıkartmalarda sadece kırmızı ikaz üçgenleri var.
Bu uçak Haziran 1987’de Türk Hava Kuvvetleri’ne teslim edilmiş.
F-4E-37-MC (67-0336), 366 TFW, 421. Taktik Avcı Filosu, Da Nang Hava Üssü, Tayland
Kılavuzda uçak numarası olarak 69-0336 verilmiş ama doğrusu 68-0336 olmalı.
Yukarıdaki bilgiler ışığında bu boyama seçeneğini incelersek, uzun top namlulu ve çizgi ışıklandırma ile teçhiz edilmiş olması ama slatlara sahip olmamasından ötürü, uçağın Da Nang’da 1971 sonları ya da Takhli Hava Üssü’ne 1972 senesindeki intikali sırasındaki halinin betimlendiğini kabul edebiliriz.
67-0269 için yazılan notlar bu uçak için de geçerli. Boyama kılavuzunda diğer F-4E’den farklı olarak bu uçağa çizgi ışıklandırma eklendiğini görüyoruz, gövdede sarı renkte ve çizgi halindeki ışıklandırma (formation light panel) modifikasyonu, Blok 45 uçaklarına üretim hattında, daha eski uçaklara ise (bu uçak B37) sahada 1971-1974 seneleri arasında uygulandı.
Kit ve çıkartmalar, bu açılardan 1971-1972 döneminde 68-0336 seri numaralı uçağı doğru betimlemektedir.
F-4D-28-MC (65-0713). AFFTC (Air Force Flight Test Center), 421. Taktik Avcı Filosu, 6512. Test Filosu, Edwards Hava Üssü, ABD
İlk F-4E uçakları, mevcut D model uçaklar üzerinde yapılan modifikasyonlarla imal edildi. Dışarıdan görsel olarak farkedilebilecek değişiklikler, yeni bir burun ve eklenen top olarak ifade edilebilir. YF-4E olarak adlandırılan bu uçağın kokpit ve burnu F-4E modeli şeklinde, geriye doğru olan kısmı ise D şeklindedir. D modellerinde kısa egzozlu J79-GE-15 motorları varken, bu uçak F-4E prototipi olduğu için uzun egzozlu J79-GE-17 motorları takılı.
İnternette iyi belgelenmiş uçaklardan biri olan 65-0713, uzun seneler test uçağı olarak uçtuğu için hem yapısal hem de boyama değişikliklerine maruz kalmış. 1983-1984 aralığındaki hali ile çıkartma seçenekleri uyumlu. 67-0269 için yazılan notlar bu uçak için de geçerli yalnız şu değişiklikler var:
- Sırttaki TACAN anteni kaldırılmalı
- Dikey stabilizede bulunan radar ikaz alıcısı yuvası kaldırılmalı
- Uçağın sırtında kokpit arkasına SST-181 anteni eklenmeyecek
- Bu uçakta da diğerlerinde olduğu gibi slotsuz yatay stabilize var fakat üzerinde yapısal güçlendirici üçgen ek parça da mevcut.
Boyama paterninde ise dikkat çeken hususlar, yukarıdan bakıldığında kanat üzerindeki USAF yazısı planda gösterildiği kadar kanat ucuna doğru girmiyor, altta ise hizası doğru. Pitot tüpünde 4 beyaz şerit mevcut. Referans aldığımız fotoğrafta dikey stabilizede seri numarasındaki 7 rakamında 60 derecelik kesik yok, halbuki çıkartmadaki 7 rakamı kesikli çizilmiş. Uçağın sırtında ortadan başlayıp geriye doğru uzanan gri boyama kit çıkartmalarında mevcut değil.
Özetlersek, Platz ekibi bu kite çıkartma versiyonları seçerken iyi bir iş çıkarmış. Slatsız kanatlar, slotsuz yatay stabilizeler ve uzun burunlu top yuvasına sahip bu kitte olabilecek en çok çeşit ve doğru boyama paternleri verilmiş.
Kokpit ve Kanopi
Kitte bu ölçek için detaylı bir kokpit var, kokpit zemini, kokpit arka duvarı, kabartma yan konsollar ve ön panel mevcut. Panellere çıkartma verilmemiş ve kokpitte lövyeler eksik. Ne var ki bu sayılanların hiçbiri kanopi kapanınca gözükmeyecek.
Kanopi olması gerekenden biraz daha dar bir profile sahip, ayrıca iki kokpit arasındaki kısımda, gövde ile birleştiği yerde içeri doğru bir kalıp hatası var. Önden arkaya uzanan kalıp çizgisini silmek gerekiyor. Kanopi üzerinde harici ayna yok, bu zaten daha ileri yıllarda uçan F-4E modelleri için gerekli. Kitte, üzerinde çalışılırsa umut vadeden iki adet de pilot verilmiş. 1/144 ölçek pilot çok nadir görülen bir şey. Pilotların kaskları ve fırlatma koltuklarının üst kısmı detaylandırılırsa oldukça güzel bir kokpit elde edilir.
Boyama planında belirtilmemiş ama kanopinin ön sabit kısmında öne bakan taraf, cam göbeği renginde boyanmalı. Tamiya’nın şeffaf mavisini biraz da şeffaf yeşil ile karıştırarak uygulanırsa istenen sonuç elde edilebilir. Bu renk farkı camın kendi kalınlığından kaynaklandığı için çok hafif olmalı.
Gövde
Kitin tamamı içe detay. Bu detaylar keskin ve derinliği göze batmıyor. Gövde klasik şekilde sağ ve sol olarak iki parçadan oluşuyor. Hava girişleri ayrı parçalar olarak verilmiş. Uçağın karnında ise tek parça olan kanat, ön tarafta füze yuvalarının bitiminden sonra, arka tarafta da egzoz hizasında gövde ile birleşiyor.
Önden arkaya doğru inceleyecek olursak, kitte iki adet radom var. Bunlardan biri Japon uçaklarının Kai modernizasyonu ile takılmış olan üzerinde yapısal güçlendirici çubuklar olan radom. Bizim de bu radomu kullanmamız lazım zira altında top yuvasının yapısal bir parçası da mevcut. Kite yapıştırdıktan sonra statik elektrik çubuklarının dışa detaylarını silmeniz gerekiyor.
Ölçek sebebiyle hücum açısı alıcıları mevcut değil.
Hava girişleri ikişer parçadan oluşuyor, şekil olarak doğrular.
Uçağın sırtında yakıt sistemi kontrolü için olan yuvarlak kapakları baştan içe detay açmak gerekiyor.
Uçağın sırtında havada yakıt ikmali kapağına dair bir detaylandırma bulunmuyor.
Arka kanopi ile yakıt ikmal kapağı arasında bulunan IFF anteni ve ikmal aydınlatma ışığı detayları eksik.
Sırtta bulunan TACAN anteninin yeri doğru ama kendisi çok uzun, şeklinin düzeltilmesi gerekiyor.
Hava girişleri iki parça halinde verilmiş, bu gözüktüğü kadarının tesviyesini rahat yapmayı sağlıyor, bu ölçekteki diğer kitlerde olduğu gibi, hava girişi motora kadar uzanmıyor.
Gövdenin altına bakacak olursak, kokpitin altına denk gelen kısım uçakta oldukça kalabalık. Bu dar alanda topun arka kısmı, ön iniş takımı yuvası, topun profilini takip eden iki parçadan oluşan iniş takımı kapağı, sağ ve sol ön AIM-7 Sparrow füze yuvaları ve avionik soğutma ızgaraları tamamen ölçeğe uygun verilmiş. Daha geriye gittiğimizde gövde altı pylonunun yerini görüyoruz. Bunun sağ ve sol tarafında iki adet dikdörtgen ek hava girişi kapak detayı bulunuyor. Yerde duran F-4E uçaklarında ek hava giriş kapakları hep açık durur, detaylı bir modelde bu kapakların açılması gerekiyor.
J79 motor yuvalarının gövde altındaki bombeli yapısı, egzozlardan sonra bulunan ısıya dayanıklı panellerin katman katman duruşu, paraşüt yuvasının üzerindeki yakıt boşaltma borusu gibi detaylar mükemmel.
Gövdedeki ışıklar için şeffaf parça mevcut değil.
1/144 ölçek bir modele göre gövde profili oldukça iyi. Ölçekli çizimlerle mükemmel olarak uyuşuyor. Burada önemle durmak istediğimiz bir husus, hiçbir çizimin tamamen doğru olmadığı, bu sebeple çok küçük farklılıklar her zaman olabilir.
Kanatlar
Kanatların profili de yine çizimler ile karşılaştırıldığında doğru. Kitte kanatlar slatsız, hücum kenarı flaplarının yerleri içe detay çizgilerle çok güzel belirlenmiş. Kanatlar daha geniş lastikli iniş takımları için üstten ve alttan bombeli doğru bir profile sahip. Kanatların firar kenarları hakikaten çok ince, kalınlıklar özenle çalışılmış. Yukarıda da yazıldığı gibi kanat uçlarındaki radar ikaz alıcısı yuvalarını, F-4E’nin ilk bloklarında yapacaksanız silmeniz lazım.
Kanadın altına bakacak olursak pylonların ve ana iniş takımlarının konumu doğru. Kapakların bombeli yapısı yine çok başarılı. Kanatlarda hava freni ayrı verilmemis ama içe detay olarak doğru şekilde betimlenmiş. Kanat uçlarının 12,5 derecelik eğimi de doğru şekilde verilmiş.
Kuyruk
Dikey stabilizenin firar kenatına doğru zar kadar incelmesi hakikaten çok güzel. Hücum kenarında pitot tüpü verilmiş ama ACL ışığı eksik. Gövdeyle birleştiği yerdeki RAM hava girişi ölçeğe göre detaylı verilmiş.
Dikey stabilizenin firar kenarında dümenin üstünde bulunan AN/APS-107 radar ikaz alıcısının damla şeklindeki yuvası kitte çok dar ve küçük verilmiş.
Slotlu ve slotsuz yatay stabilizeler kanatların kendisi kadar detaylı. Slotlu stabilizelerde ayırca yapısal güçlendirme amaçlı üçgen eklemeler de mevcut.
İniş Takımları
Kitin iniş takımı kapakları detaylı ve eğer kiti uçan şekilde birleştirmek isterseniz, kapakları yuvalarına mükemmel oturuyor. Bu durumu YF-4E modelinin yapımında ayrıca paylaşacağız. İniş takımı yuvaları ise detaysız ve hatta kapakları kapalı yapıştırmak için tasarlanmışlar. İniş takımı dikmelerinin yükseklikleri, tekerleklerin kalınlık ve çapları doğru. Eğer daha detaylı tekerlekler kullanmak isterseniz, Northstar Models resin bir set satıyor.
Motorlar
Kitte J79-GE-17 motorlarının uzun egzozları verilmiş, bu ölçek için et kalınlıkları mükemmel. Egzoz içinde alev tutucu komponentin detayları mevcut.
Ne var ki bu ölçekte egzozun iç yapısını göstermek mümkün değil. Motorların girdiği yuvalar, uçakta aşağıya doğru açıda durmalarını sağlıyor.
Mühimmat ve harici yükler
Kitte dört adet AIM-7E Sparrow füzesi verilmiş. Bu füzelerin burun ve kanat profilleri yanlış ve kanatlar ölçeğe göre oldukça kalın. Bu ölçekte doğru AIM-7E füzesi için Shelf Oddity firmasının bir seti mevcut.
Kitte verilen kısa menzilli füzeler Mitsubishi üretimi AAM-3. AIM-9B füzesi takmak için ise Shelf Oddity firmasının bir seti mevcut.
Güzel haber ise her pylon için ikişer Aero 3B lançerleri mevcut böylece her pylona iki adet AIM-9B yükleyebilirsiniz. Aero 3B’lere sadece AIM-9A/B/C takılabildiğini de hatırlatalım.
Kitte verilen diğer harici yükler, bir adet F-15 tipi 610 galonluk merkezi harici yakıt tankı ve iki adet 370 galonluk harici yakıt tankı.
Daha önce de belirttiğimiz gibi 610 galonluk tanklar, bu kitte verilen çıkartmaların döneminden daha ilerideki senelerde kullanılmaya başlandı. O dönem kullanılan merkezi yakıt tankları 600 galon hacminde ve damla şeklindeydi. Yukarıda 1/144 ölçekte, 3 boyutlu bir yazıcı ile basılmış 600 galonluk tank ve altında kitten çıkan 610 galonluk tank görülmektedir.
Kitteki 370 galonluk tankların firar kenarındaki kesik olması gerektiğinden büyük, tankların burunlarının da biraz sivriltilmesi gerekiyor. Bunlar haricinde boyutları ve şekli doğru.
Platz firmasına kit için teşekkür ederiz.
